Za panowania wrocławskiego księcia Henryka III Białego wybudowano tu wieś targową. 22 lutego 1255 roku Oleśnica otrzymała prawa miejskie. Książę stworzył plan grodu z dużym placem targowym (140 na 70 m) i wychodzącymi z niego 12 ulicami (to więcej niż we Wrocławiu).
Już w 1310 r. Oleśnica miała swój herb - jeden z najstarszych na Śląsku. Rozwój miasta wiązał się z powstaniem księstwa, w którym od 1321 r. panował Konrad I, założyciel oleśnickiej linii Piastów, która istniała do roku 1492. Wybudowano wtedy zamek, miejskie mury obronne z fosą, kościoły i synagogę.
Po śmierci ostatniego Piasta Oleśnicę i księstwo w 1495 r. objęli Podiebradowie, potomkowie króla czeskiego Jerzego. Był to okres największego rozwoju miasta. Jednym z zabytków, które można podziwiać do dziś, jest zamek książęcy, jeden z najpiękniejszych na Śląsku. W 1529 roku powstała tu pierwsza na Śląsku i w Niemczech drukarnia żydowska, a w 1536 r. biblioteka książęca licząca 1221 woluminów.
W 1538 r. księstwo przeszło na protestantyzm. Nastąpił rozwój szkolnictwa i życia muzycznego. Do dziś zachowała się duża część druków, a nawet jedna z najstarszych książek wydanych w 1593 r.
W 1594 r. powstało znane na Śląsku Gymnasium Illustre. Również wtedy utworzono w kościele parafialnym bibliotekę łańcuchową, ciągle jeszcze istniejącą w tym samym pomieszczeniu. Niedawno jej książki (i łańcuchy) zostały poddane konserwacji.
Kościół zamkowy w zamyśle Podiebradów miał stanowić ich mauzoleum, którego głównym elementem stała się krypta (czeka na renowację i otwarcie). w 1605 r. za panowania tego rodu powstała ambona. Zabytki te są konserwowane dzięki zapobiegliwości proboszcza - ks. W. Ozimka.
Po śmierci ostatniego Podiebrada w 1647 r., księstwo przejął ród Wirtembergów. Odnowili oni miasto po zniszczeniach wojny trzydziestoletniej. W 1670 r. wybudowano Dom Komediowy, pierwszy teatr nie tylko w Oleśnicy, ale na całym Śląsku. Z dworem książęcym było związanych wiele postaci życia kulturalnego, m.in. Johann Scheffler (Angelus Silesius), jeden z najwybitniejszych poetów śląskich.
W 1700 r. dobudowano do kościoła zamkowego kaplicę grobową książąt wirtemberskich z podziemną kryptą, niedawno odnowioną. W końcowym okresie ich panowania powstał najstarszy pomnik miasta - kolumna Złotych Godów.
Od 1792 r. panowała dynastia brunszwicka. Fryderyk August interesował się teatrem i muzyką. Zatrudniał profesjonalnych aktorów i śpiewaków. Dbał również o sprawy gospodarcze, odnowę kościołów, tworzył promenady wokół zamku i w mieście. Jednak głównie poświęcał czas na rozbudowę słynnego pałacu w Szczodrem. Po jego śmierci w 1805 roku księstwo objął Fryderyk Wilhelm, który zginął w 1815 r., stając się niemieckim bohaterem narodowym. W 1850 r. Oleśnica stała się miastem garnizonowym.
Z wieloma wojnami związane były epitafia i pomniki. Do dziś pozostała z nich jedynie Kolumna Zwycięstwa z 1873 r. stojąca przed ratuszem. Miasto pełniło rolę ważnego węzła komunikacyjnego, powstała tu Kolej Prawego Brzegu Odry.
W tym samym roku rozebrane zostały też trzy bramy miejskie, co symbolizowało "wyjście" ze średniowiecza. Do naszych czasów zachowała się tylko jedna - Brama Wrocławska, w której organizowane są wystawy.
Po 1884 r. w zamku oleśnickim zamieszali Hohenzollernowie. W latach 1896-1914 wybudowano w mieście wiele wspaniałych budynków mieszkalnych i szkół, wzorowanych architektonicznie na zamku. Powstał również zakład naprawczy Kolei Rzeszy (RAW). W 1923 r. zaczęło się rozwijać budownictwo mieszkaniowe. W 1925 r. powstały Sale Miejskie ze zmechanizowaną sceną teatralną, wzbudzającą zazdrość wrocławian.
W roku 1939 miasto liczyło 18 tys. mieszkańców, w 1946 - ponad 4 tys. (w tym 827 Niemców). U schyłku II wojny światowej Oleśnica pełniła ważną rolę bazy zaopatrującej Armię Czerwoną w sprzęt, amunicję i żywność. Znajdowały się tam szpitale polowe i służby zaopatrzeniowe oraz obóz internowanych Belgów, Holendrów, Francuzów i Włochów.
W latach 1945-1956 miasto bardzo wolno podnosiło się ze zniszczeń wojennych. Uzyskane z rozbiórki cegły zawędrowały w głąb kraju. Dynamiczna odbudowa nastąpiła dopiero w latach 1961 - 1969.
Zobacz także:
Dni Lawinowo-Skiturowe
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
