Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

99. rocznica rozpoczęcia budowy Portu Gdynia. W ciągu kilku lat stał się największy na Bałtyku, był też jednym z najpotężniejszych w Europie

Szymon Szadurski
Szymon Szadurski
99 lat temu rozpoczęła się budowa Portu w Gdyni.
99 lat temu rozpoczęła się budowa Portu w Gdyni. Narodowe Archiwum Cyfrowe
Dokładnie 99 lat temu, 29 maja 1921 roku, rozpoczęła się budowa portu w Gdyni. Zawrotne tempo prac nad tym projektem szybko doczekało się miana cudu gospodarczego. W ciągu kilku zaledwie lat port w Gdyni stał się nie tylko największym na Bałtyku,dystansując m.in. Bremę i Kopenhagę, ale także jednym z najpotężniejszych w Europie, pod względem wielkości obrotów wyprzedzając takie potęgi, jak m.in. Amsterdam, Genua, Neapol i Triest.

Polska odzyskała 140-kilometrowy odcinek wybrzeża Bałtyku w 1920 roku na mocy Traktatu Wersalskiego. Rzeczpospolita, odradzająca się po okresie zaborów i zakończeniu I wojny światowej, otrzymała wówczas także prawa do korzystania z dużego portu w Wolnym Mieście Gdańsku. Szybko się jednak okazało, że jest to czysta teoria i fikcja. Kiedy latem 1920 roku wybuchła wojna polsko-bolszewicka, po stronie naszego wroga jawnie stanęli gdańscy Niemcy. Dokerzy i kolejarze zablokowali dostawy broni dla polskiej armii do Gdańska. Ich wysiłki okazały się na szczęście nieskuteczne, gdyż podczas trwającej od 13 do 25 sierpnia Bitwy Warszawskiej, nazwanej po dziś dzień Cudem nad Wisłą, Wojsko Polskie rozgromiło Armię Czerwoną. Według wielu historyków zapobiegło tym samym nie tylko utracie niepodległości przez Rzeczpospolitą, ale także zablokowało aż do czasów zakończenia II wojny światowej ekspansję komunizmu.

Jednak incydenty, do których doszło w Wolnym Mieście Gdańsku, otworzyły szerzej oczy ówczesnym, polskim politykom. Aby całkowicie uniezależnić się w kwestii wymiany handlowej drogą morską, zdecydowano o budowie własnego, dużego portu. Pomysł forsowany przede wszystkim przez ówczesnego wicepremiera Eugeniusza Kwiatkowskiego miał błogosławieństwo Józefa Piłsudskiego oraz kontradmirała Kazimierza Porębskiego. Drugi z nich wysłał na rekonesans na polski fragment wybrzeża uzdolnionego inżyniera Tadeusza Wendę. Miał on wybrać dogodne miejsce do budowy portu. Na efekty nie trzeba było długo czekać.

"Najdogodniejszym miejscem do budowy portu wojennego (jak również w razie potrzeby handlowego) jest Gdynia, a właściwie nizina między Gdynią a Oksywą, położoną w odległości 16 km od Nowego Portu w Gdańsku" - napisał w sporządzonym sprawozdaniu Tadeusz Wenda.

Podkreślał on także, że jest to miejsce o znakomitych warunkach hydrograficznych, osłonięte od wiatru, a w jego pobliżu znajduje się stacja kolejowa. W ślad za tym rozpoczęto budowę Tymczasowego Portu Wojennego i schroniska dla rybaków. Kierownikiem prac został inżynier Jan Śmidowicz. Początkowo był to po prostu drewniany pirs o długości 550 metrów. Jednak już w 1923 roku uroczyście otworzono nowoczesny port, który sukcesywnie się rozwijał. Co ciekawe rozpoczęcie jego budowy wyprzedziło regulacje prawne. Warto bowiem pamiętać, że Sejm dopiero 23 września 1922 roku przegłosował formalną ustawę o przystąpieniu do tej inwestycji. Niesamowity był zresztą rozwój nie tylko portu, ale i samego miasta. Warto tylko uświadomić sobie, że w ciągu kilkunastu zaledwie lat Gdynia z wioski rybackiej, zamieszkałej przez sto osób, przekształciła się w perłę polskiego modernizmu. W 1939 roku, zanim hitlerowscy zbrodniarze rozpoczęli masowe przesiedlenia i mordowanie gdyńskiej inteligencji w Piaśnicy, miasto zamieszkiwało 130 tysięcy osób.

Port Gdynia jest kołem zamachowym całej, polskiej gospodarki

Dziś Port Gdynia, choć po zakończeniu II wojny światowej udało się w pełni odzyskać także Gdańsk i Szczecin, nadal ma strategiczne znaczenie dla całej gospodarki narodowej. Wskaźniki przeładunków w ostatnich latach dynamicznie rosną. W 2019 roku były to rekordowe 24 miliony ton. Co więcej, mimo kryzysu gospodarczego, spowodowanego pojawieniem się koronawirusa, tendencję wzrostową udało się zachować także w czterech pierwszych miesiącach tego roku. Do końca kwietnia przeładowano 8,26 mln ton. To wynik o 2,3 procent lepszy niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Aby zapewnić dalszy rozwój, przygotowywane są już lub obecnie realizowane kolejne, potężne inwestycje. Najważniejsze z nich to Port Zewnętrzny, Dolina Logistyczna i nowy terminal promowy.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Jak działają oszuści - fałszywe SMS "od najbliższych"

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: 99. rocznica rozpoczęcia budowy Portu Gdynia. W ciągu kilku lat stał się największy na Bałtyku, był też jednym z najpotężniejszych w Europie - Dziennik Bałtycki

Wróć na gdynia.naszemiasto.pl Nasze Miasto