Matura 2024 z polskiego z ChatGPT – jak sztuczna inteligencja odpowiedziała na pytania maturalne? Zobacz, czy SI by zdała

Matura to jeden z najważniejszych elementów na ścieżce naszej edukacji. Wszak ten tzw. egzamin dojrzałości podsumowuje lata naszej nauki i często przesądzają o naszej przyszłości, a nie jest to stwierdzenie na wyrost. Oczywiście w dzisiejszych czasach matura to podstawa, jednak jej wpływ na dalszą ścieżkę edukacji i naszą przyszłość jest istotny choćby ze względu na konkurowanie o miejsca na najlepszych uczelniach wyższych.

Nie bez znaczenia jest tu także presja otoczenia i stres związany z egzaminem maturalnym, co w połączeniu sprawia, że każdy z poszczególnych egzaminów to wielkie wydarzenie. Pamiętajmy jednak, że mylenie się jest rzeczą ludzką, ale czy tylko? Sprawdziłam przy użyciu ChatGPT.

W ostatnich miesiącach zaczęły pojawiać się i zdobywać dużą popularność wszelkiego rodzaju chatboty. Nie są to jednak już jedynie ograniczone narzędzia pomagające np. klientom w nawigowaniu po ofertach usługodawców czy sklepów. Teraz to także narzędzia wręcz codziennego użytku, które mogą dopowiadać na nasze pytania, czy tworzyć nawet dla nas określone teksty (lub w przypadku kreatorów, jak Bing, tworzyć grafiki).

Prekursorem wśród „klasycznych” chatbotów tekstowych jest natomiast ChatGPT firmy Open AI, cieszący się dużym powodzeniem wśród użytkowników. Do grona takowych należą przy tym także uczniowie, korzystający z tej ogromnej pomocy w odpowiadaniu na zadane pytania i zadania do wykonania w ramach nauki na wszystkich etapach edukacji. Czy jednak słusznie?

Wobec powszechności wykorzystywaniach chatbota w edukacji sprawdziłam, czy ChatGPT poradziłby sobie z tegorocznymi pytaniami maturalnymi z języka polskiego. Egzamin jest już za maturzystami, którzy mogą chcieć właśnie z tym narzędziem zweryfikować poprawność swoich odpowiedzi, ale czy powinni? Dla pewności użyto tu płatnej wersji narzędzia, czyli ChatGPT-4, czyli skuteczniejszej wersji, niż bezpłatny ChatGPT. Jaki efekt?

W tym wypadku niech za przykład możliwości chatbota posłuży nam jedno z pytań, a konkretnie pytanie 16. z poziomu podstawowego. Łączy ono bowiem analizę fragmentu tekstu, z koniecznością znajomości samego tekstu źródłowego i umiejętności połączenia tego w spójnej odpowiedzi na konkretne pytanie.

Zadanie 16.
Przeczytaj fragment reportażu Zdążyć przed Panem Bogiem Hanny Krall.

„- W klinice, w której potem pracowałem, była wielka palma. Stawałem czasem pod nią - i widziałem sale, na których leżeli moi pacjenci. To były dawne czasy, kiedy nie mieliśmy dzisiejszych lekarstw ani zabiegów, ani aparatów, i większość ludzi w owych salach skazana była na śmierć. Moje zadanie polegało na tym, żeby możliwie najwięcej spośród nich ocalić- i uprzytomniłem sobie kiedyś pod palmą, że właściwie to jest to samo zadanie, co tam. Na Umschlagplatzu. Wtedy też stałem przy bramie i wyciągałem jednostki z tłumu
skazanych.
- I tak stoisz przy tej bramie przez całe życie?
- Właściwie tak. A kiedy nic już nie mogę zrobić, pozostaje mi jedno: zapewnić im komfortową śmierć. Żeby nie wiedzieli, nie cierpieli, nie bali się. Żeby się nie poniżali.” (Hanna Krall, Zdążyć przed Panem Bogiem, Kraków 2020)

Zadanie: Na podstawie podanego fragmentu Zdążyć przed Panem Bogiem oraz całego reportażu Hanny Krall wyjaśnij, jaką rolę w powojennym życiu Marka Edelmana odgrywała pamięć o wydarzeniach na Umschlagplatzu. W odpowiedzi uwzględnij sens tytułu reportażu.

ChatGPT-4: Pamięć o wydarzeniach na Umschlagplatzu odgrywała kluczową rolę w powojennym życiu Marka Edelmana, bo to właśnie tam zetknął się z niewyobrażalnym cierpieniem i zagładą ludzi. Jego doświadczenia z czasów wojny kształtowały jego postawę życiową i sposób patrzenia na świat. Dla Edelmana stało się ważne nie tylko ratowanie ludzkich istnień w trudnych warunkach, ale także zapewnienie im godnej i spokojnej śmierci, gdy już nie można było im pomóc.
Hanna Krall w swoim reportażu "Zdążyć przed Panem Bogiem" ukazuje, że dla Marka Edelmana pamięć o Umschlagplatzu była nieustającym punktem odniesienia. Porównuje jego pracę jako lekarza w klinice do roli, jaką pełnił na Umschlagplatzu.

ChatGPT jednak pominął w tym przypadku wzmiankę o zawarciu w odpowiedzi sensu tytułu reportażu, dlatego konieczne było „dopytanie” o tę kwestię, na co padła taka odpowiedź:

ChatGPT-4: Tytuł reportażu „Zdążyć przed Panem Bogiem” odnosi się do sytuacji, w której Marek Edelman starał się ratować jak najwięcej ludzkich istnień na Umschlagplatzu, mimo że śmierć była tam nieunikniona. Chciał "zdążyć" z pomocą, zanim nadejdzie koniec dla tych ludzi. W kontekście całego tekstu tytuł ten można interpretować jako próbę opisania heroicznego wysiłku Edelmana by uratować jak najwięcej osób przed zgubnym losem, nawet jeśli ostatecznie nie udało mu się ich wszystkich ocalić. Tytuł ten podkreśla też moralną i ludzką siłę bohatera, jego determinację w obliczu bezsilności i potęgi śmierci.

Choć oba fragmenty po połączeniu i zredagowaniu dają w sumie trafną odpowiedź na pytanie maturalne, to pojawia się jeszcze jeden problem. Chatbot bowiem ponownie „pominął” niewygodny dla niego element polecenia, a mianowicie odniesienie do całego reportażu. Po dalszym doprecyzowaniu okazało się natomiast, że nie przytoczył poprawnie treści tego tekstu.

Ostatecznie więc trudno uznać pomoc ChatGPT za dostatecznie skuteczną w tym przypadku, skoro potrzebne było kilkukrotne „dopytywanie”, własnoręczne przeredagowanie i połączenie poszczególnych odpowiedzi, a do tego weryfikacja znajomości wspomnianego materiału poza fragmentem i samodzielne dołączenie tego do odpowiedzi. Wydaje się więc, że szybciej, sprawniej i bardziej płynnie byłoby się po prostu przygotować samodzielnie do tego zadania, niż prosić chatbota, nawet w płatnej wersji, o udzielenie odpowiedzi.

Powyższe zadanie potraktujmy jako flagowe. Z kolei w pozostałych przypadkach ChatGPT całkiem dobrze radził sobie, gdy w odpowiedziach należało jedynie odnosić się do fragmentu tekstu, czyli choćby w Część 1. Test Język Polski w Użyciu. Znacznie gorzej było już w kontekście zadań wymagających od odpowiadającego znajomości określonych materiałów, gdyż tu zdarzało się chatbotowi, jak to młodzież mówi - halucynować. Do tego dochodzą w niektórych przypadkach zbyt długie odpowiedzi, a i pomijanie części poleceń (jak w 16. zadaniu) było niemal nagminne, więc SI nie osiągnęłoby raczej wyników maturalnych, z których można być dumnym.

Jeśli ciekawi cię, jak na kilka pozostałych pytań maturalnych z języka polskiego odpowiedział ChatGPT-4, to przykłady odpowiedzi znajdziecie w galerii, klikając poniżej.

Ostatecznie jednak lepiej szukać podpowiedzi w bardziej wiarygodnym źródle informacji, nap na Stronie Edukacji, gdzie są arkusze CKE wraz z odpowiedziami, zanim udostępnione zostaną oficjalne klucze odpowiedzi.

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Gra.pl codziennie. Obserwuj Gra.pl!

Sprawdź też: