Polska droga do euro, czyli co z tym euro?

Gośćmi konferencji byli przedstawiciele 17 uczelni realizujących projekt w tym Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, władze rektorskie i dziekańskie, kierownicy i koordynatorzy studiów oraz studenci, którzy osiągnęli najwyższe wyniki na egzaminie końcowym. W gronie prelegentów znaleźli się uznani ekonomiści między innymi prof. dr hab. Witold Koziński – wiceprezes NBP, prof. dr hab. Jerzy Osiatyński – doradca Prezydenta RP ds. ekonomicznych, prof. dr hab. Stanisław Gomułka – Główny Ekonomista Business Centre Club, prof. dr hab. Witold Koziński, wiceprezes Narodowego Banku Polskiego.

Prof. dr hab. Jerzy Osiatyński, przedstawił referat na temat wyzwań integracji europejskiej, w którym analizował czynniki wpływające na perspektywy utrzymania strefy euro oraz kwestię interesu Polski w tym kontekście. Profesor postawił tezę, że utrzymanie obszaru euro jest w interesie Polski, ze względu na korzyści gospodarcze (w średnim i długim okresie) oraz polityczne. Do czasu pozostawania poza strefą euro Polska będzie należała zdaniem Profesora Osiatyńskiego do drugiej ligi Unii Europejskiej, mając ograniczony wpływ na odejmowanie najważniejszych decyzji dotyczących UE. Doradca Prezydenta RP zwracał uwagę na fakt, że dla dobrego funkcjonowania strefy euro koordynacja polityk fiskalnych może być niewystarczająca, a konieczna może się okazać koordynacja polityk redystrybucji dochodów. Źródłem sukcesu najbardziej stabilnych makroekonomicznie krajów Unii Gospodarczo-Walutowej jest skuteczna walka z inflacją. Profesor Osiatyński zwracał także uwagę, że poza formalnymi kryteriami z Maastricht, Polska powinna poświęcić szczególną uwagę na restrukturyzację gospodarczą (nierozwiązane pozostają m.in. kwestie modernizacji górnictwa, energetyki), z uwagi na to, że najważniejszym wyzwaniem, któremu trzeba sprostać, jest silnie konkurencyjne środowisko Wspólnego Rynku UE.

W debacie nt. polskiej drogi do euro aktywnie uczestniczyli goście konferencji. Ryszard Petru zapytany o to, ile czasu Polska potrzebuje – odbiegając od obecnych trudności niektórych państw strefy euro – na dobre przygotowanie się do akcesji, odpowiedział, że nie przewiduje przyjęcia euro przez nasz kraj przed 2020 r. Wskazał na brak determinacji rządu, niespełnienie kryteriów konwergencji oraz brak powodów politycznych, aby się spieszyć do strefy euro. W dalszej części dyskusji Ryszard Petru wyraził opinię, że Polacy są słabo poinformowani nt. tego, z czym wiąże się przyjęcie wspólnej waluty, a niechęć społeczeństwa do tej waluty rośnie z uwagi na to, że jest ona kojarzona z kryzysem w Grecji.

W ocenach potencjalnej daty wstąpienia Polski do strefy euro dość znacząco różnił się z Ryszardem Petru profesor Stanisław Gomułka, wskazując na 2013 rok jako datę wejścia Polski do mechanizmu ERM II oraz 2015 jako przyjęcia euro. Zdaniem głównego ekonomisty Business Centre Club Polska może spełniać kryteria fiskalne już w 2013 roku (rok później, niż deklaruje rząd), choć może brakować koalicji politycznej, aby dokonać zmian w konstytucji niezbędnych do zamiany polskiego złotego na euro.

Dr Andrzej Bratkowski wyraził pogląd, że data wejścia Polski do strefy euro mieści się między 2013 a 2020 rokiem, przy czym nie ma powodów, dla których nie mielibyśmy spełnić fiskalnych kryteriów konwergencji do roku 2013, jednak to nie formalne kryteria są najistotniejsze, lecz utrzymanie wysokiej konkurencyjności. W Polsce nie wykształciła się jeszcze kultura niskiej inflacji i wysokiej dyscypliny budżetowej i należy się zastanowić, czy za taką polityką wyborcy będą głosowali w jesiennych wyborach parlamentarnych. Członek Rady Polityki Pieniężnej wyraził pogląd, że zdolności konkurencyjne Polski są wysokie – i z tego punktu widzenia możemy wchodzić do strefy euro „choćby jutro” – ale istotną przeszkodą mogą być brak zaufania do państwa i brak ww. kultury ekonomicznej. Rok 2015 może być także zbyt wczesną datą, aby uzyskać odpowiedź, na ile Unia Europejska jest gotowa by przyjąć Polskę do strefy euro.

Dyskutanci byli zasadniczo zgodni, że prawdopodobieństwo upadku strefy euro jest niewielkie, z uwagi na to, że dla nikogo nie byłoby to opłacalne, największe i najsilniejsze kraje Unii Europejskiej są za podtrzymaniem wspólnej waluty, podobnie jak USA, zaś bankructwo Grecji mogłoby oznaczać początek dezintegracji strefy poprzez reakcję łańcuchową w bilansach banków w różnych krajach UE, co mogłoby prowadzić do „niekontrolowanej restrukturyzacji w ramach istniejącego porządku prawnego” (Ryszard Petru).

W trakcie konferencji głos zabrał także profesor Krzysztof Opolski, który mówił o roli edukacji i kampanii informacyjnej w kształtowaniu wiedzy i postaw społecznych niezbędnych do udanego wejścia Polski do strefy euro w przyszłości, tj. do zminimalizowania krótkookresowych kosztów adaptacji. Na tym tle ukazywał wartość inicjatywy Narodowego Banku Polskiego, polegającej na prowadzeniu cyklicznych, ogólnopolskich studiów podyplomowych poświęconych tematyce mechanizmów funkcjonowania strefy euro. Zdaniem Profesora Opolskiego wartość tego przedsięwzięcia wynika m.in. z faktu upowszechniania wiedzy o działaniu Unii Gospodarczo-Walutowej wśród liderów opinii różnych środowisk.

Druga część konferencji stanowiła gala – podsumowanie II edycji studiów podyplomowych „Mechanizmy funkcjonowania unii gospodarczej i walutowej”. Najlepsi studenci z 17 uczelni, na których odbywają się studia, odebrali specjalne dyplomy podpisane przez Prezesa Narodowego Banku Polskiego, prof. dr hab. Marka Belkę.

Zapraszamy serdecznie wszystkich chętnych – w tym roku również tych bez wykształcenia ekonomicznego – do uczestnictwa w III edycji studiów podyplomowych organizowanych przez Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, przy wsparciu finansowym NBP.
Jeżeli chcecie się Państwo dowiedzieć czegoś więcej na temat „Mechanizmów funkcjonowania unii gospodarczej i walutowej” zapraszamy na organizowane przez nas studia. Wszelkie informacje o studiach znajdą Państwo na stronie: www.euro.ue.wroc.pl. Rekrutacja już się rozpoczęła.

Absolwenci II edycji studiów „Mechanizmy funkcjonowania unii gospodarczej i walutowej” – Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Więcej informacji na www.euro.ue.wroc.pl