Piękna, zapomniana dolnośląska wieś. Zachwycił się nią Erich Fuchs, artysta który uwieczniał pejzaże karkonoskie

Wieś leży z daleka od popularnych szlaków w Rudawach Janowickich. Gdy na trasach z Trzcińska, Karpnik, Strużnicy jest sporo osób, to w Gruszkowie zaskoczą was pojedynczy turyści. Nie ma tu szkoły, kościoła, dużego sklepu ani poczty. Bez samochodu, trudno stąd się wydostać. Ale to nikomu nie przeszkadza. Wszystko wynagradzają przepiękne widoki. Liściaste lasy gwarantują niezapomniane wrażenia zwłaszcza jesienią.

Początki wsi sięgają XIV wieku gdzie, jako wieś razem z Radocinami, należała do pobliskich Kowar a te z kolei do słynnego rodu Schaffgotschów. W 1635 r. dobra kowarskie wraz z Gruszkowem zostały skonfiskowane przez cesarza, a następnie sprzedane hrabiemu Hansowi von Tscherninowi. W rękach tych pozostawały przez blisko 100 lat, przeżywając w tym czasie, bunt chłopów przeciwko wysokiej pańszczyźnie nałożonej przez zarządcę Dotzmana.

Z historycznych zapisów wynika, że w 1765 roku we wsi mieszkało 16 kmieci, 10 zagrodników, 86 chłopów. W tamtym okresie wieś słynęła ze znakomitego warzonego na miejscu piwa. W 1786 roku we wsi wybudowano szkołę, dwa młyny, a liczba mieszkańców wzrosła do 620.

W pierwszej połowie XIX wieku Gruszków był dość sporą osadą. Jednak mimo swojego niepowtarzalnego i malowniczego położenia, nigdy nie stał się miejscowością letniskową. I nie jest nią dzisiaj. Dlatego na wycieczkę warto zabrać kanapki i picie. Przenocować możecie w gospodarstwach agroturystycznych i potraktować Gruszków jako bazę wypadową na wycieczki w Rudawy Janowickie i Karkonosze.

Erich Fuchs zamieszkał w Gruszkowie w 1914 roku. Jako dziecko chorował na polio i trochę kulał. Przemierzanie na piechotę Karkonoszy i odwiedzanie wsi miało też więc dla niego charakter ćwiczeń zdrowotnych. Wszędzie nosił ze sobą szkicownik. Tak powstały grafiki, na których zatrzymał świat odchodzący w zapomnienie.

Agata Rome-Dzida, właścicielka Pałacu Staniszów, historyk sztuki, w swojej pracy doktorskiej „Niemieccy artyści w Karkonoszach w latach 1880-1945”, poświęciła Erichowi Fuchsowi jeden rozdział.
Fuchs stworzył ponad 7 tysięcy prac (rysunki, obrazy olejne, akwarele, grafiki), w których ukazywał wszelkie przejawy życia i kultury mieszkańców. Jego sztandarowym dziełem jest seria kompozycji „Lud śląski” oraz cykl „Tkacze śląscy” (zainspirowany głośnym dramatem Gerharta Hauptmanna „Tkacze”). Fuchs to artysta, który związał się z regionem całym sercem i poświęcił mu swą twórczość bezgranicznie, stał się archiwistą i kronikarzem regionu. Malarz został uznany za głównego przedstawiciela Heimatkunst w Karkonoszach. - pisze autorka.

W Muzeum Miejskim Gerharta Hauptmanna w Jeleniaj Górze - Jagniątkowie można do 14 stycznia 2024 roku oglądać wystawę „50 twarzy Fuchsa”. Na wystawie są grafiki przedstawiające z detalami dawnych mieszkańców Karkonoszy w różnych sytuacjach i miejscach.

Sprawdź, jak dojechać do Gruszkowa w Rudawach Janowickich

Gruszków do rewelacyjna baza wypadowa w okoliczne góry. Gęsta siec szlaków turystycznych i ich bezpośrednie położenie w Rudawach Janowickich sprawia, że turyści mają szybki dostęp do najważniejszych atrakcji turystycznych i przyrodniczych.
Co zwiedzać?

• Góry Sokole
• Kolorowe Jeziorka
• zamek Bolczów
• schronisko Szwajcarka
• Starościńskie Skałki
• Sokolik w Rudawach Janowickich
• Kowary i Park Miniatur
• żółty szlak z Karpnik do Gruszkowa jest uważany za jeden z najpiękniejszych w Rudawach Janowickich
• Skalnik 945 m n.p.m.
• Mała Ostra, malownicza skałka z przepięknymi panoramami na Karkonosze, Rudawy Janowickie oraz Kotlinę Jeleniogórską

Czytaj także

Obejrzyj także